كرونا سنگ محك انسانیت
میزان سنج: ویروس كرونا، فقط آزمون آلودگی و رستگی، مرگ و زندگی نیست، به صورتی آزمون نمود انسانیت و خودشیفتگی هم هست.
نزدیك به یك ماه است كه پای «كرونا»، این ویروس مرموز به ایران باز شده است. این ویروس نورسیده در مدت كوتاه، معادلات زیادی را در حوزه های سیاسی، اقتصادی و بخصوص فرهنگی در دنیا و ایران به هم ریخت.
با كرونا بسیاری از ما روی جدیدی از خودمان نشان دادیم. مثبت یا منفی. عده ای تلاش كردند، با مسئولیت پذیری بالا، مراقب بهداشت و سلامتی خود و دیگران باشند. پزشكان و پرستارها كه در خط مقدم خدمت رسانی به بیماران مبتلا به كرونا هستند؛ در این مدت سنگ تمام گذشته و با وجود كمبود و گاه نبود امكانات درمانی، مسئولانه به درمان بیماران ادامه دادند. به حدی كه تعدادی در این راه جان عزیزشان را از دست دادند.
در این مدت خیلی ها به این فكر می كردند كه چه كمكی از دستشان برمی آید. برخی از زنان و مردان با صرف هزینه و وقت، و البته با زحمت مواد ضد عفونی كننده تهیه و دستگاه های عابربانك را تمیز می كنند. حتی اگر اثرگذاری این كار كوتاه باشد اما نشانه حسن نیت این افراد و داشتن روحیه جمعی آنها است.
در این روزها تعدادی هم كه توان مالی داشتند تلاش كردند به شكل دیگری در كنار هموطنان خود باشند. برخی مالكان، اجاره بهای خانه یا مغازه خویش را برای یكی دو ماه بخشیدند كه به علت كسادی بازار خرید و فروش كار بسیار ارزشمندی است و شاید همین كار به ظاهر ساده مانع ورشكستگی برخی كاسبان شود. عده ای هم نذری ماسك و دستكش می دهند. كه بررسی درستی یا غلطی آن مبحث این گزارش نیست.
در ایام گذشته گرچه برخی از هموطنان پیشقدم كار نیك بودند اما عده ای هم متاسفانه نتوانستند پرچم انسانیت و فرهنگ و تمدن ایرانی را به بالا بكشند. احتكار ماسك و دستكش، گران فروشی الكل و مواد ضد عفونی كننده، گران فروشی مواد خوراكی مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن، پرتاب دستكش و ماسك آلوده روی زمین و بی توجهی به سفارش های بهداشتی در خصوص ترك نكردن خانه و بدتر از همه، مسافرت، همچون رفتارهایی است كه نه تنها بحرانی شدن شرایط موجود را تشدید كرده، بلكه پرده از یك بی اخلاقی و بدفرهنگی برداشته كه شاید هر یك از ما به رغم اعتماد به نفسمان، گرفتار آن باشیم.
حسین روحانی - پژوهشگر حوزه جامعه شناسی- ریشه این وضیت را در داشتن تفكر دكارتی در انسان های این دوره تاریخی دانسته و این طور توضیح می دهد كه روح كلی حاكم بر جامعه جهانی، یك روح فردگرایانه از نوع منفی است و در نتیجه بیشتر مراودات و رفارهای انسانی، بر یك عقلانیت محاسبه گر متكی شده است. برای مثال دلیل بنیادین بروز احتكار، غلبه تفكر دكارتی و تفكر محاسبه گرایانه است. چون وقتی هدف وسیله را توجیه می كند، بروز احتكار عادی می شود.
روحانی تاكید دارد كه این روزها، برخی از ما مطابق با ضرب المثل «كلاه خودت را بچسب تا باد نبرد» رفتار می نماییم. این روحیه اساسا در ستیز با جامعه است و در شرایطی كه این سبك رفتاری در جامعه حاكم باشد، نمی توانیم روحیه جمعی را در جامعه تقویت نماییم و توقع داشته باشیم كه تك تك اعضای جامعه نسبت به هم تعلق خاطر داشته باشند و نسبت به سرنوشت هم احساس مسئولیت بكنند. برای مثال، شاهدیم كه برخی با وجود سفارش های بهداشتی برای پیشگیری از مبتلا شدن و انتقال ویروس كرونا، از شهری به شهر دیگر مسافرت می كنند. به عبارتی، كاری كه دوست دارند، حتی به قیمت جان دیگران انجام می دهند. این رفتار نشانه نوعی خودشیفتگی در فرد است.
برای تقویت روحیه جمعی چه كاری می توان انجام داد؟
این جامعه شناس با تاكید بر اینكه خودشیفتگی و داشتن تفكر فردگرایانه منفی در همه گروه ها غلبه ندارد، به ایسنا، می گوید: دقت داشته باشیم كه خودشیفتگی هایی كه سبب صدمه رساندن به جان و سلامتی دیگران می شود، تنها در لایه هایی از جامعه رواج پیدا كرده و كل جامعه را در برنگرفته است. اساسا می توان در بین مدت با اصلاح ساختارهای اقتصادی و البته فرهنگ سازی و جدی گرفتن تعلیم و تربیت جامعه، آنرا درمان كرد.
روحانی اعتقاد دارد كه چنین مشكلاتی یك شبه حل نمی گردد و نمی توانیم با اندرز، سفارش و راهكار موضعی و موسمی با پدیده های مخربی مثل جامعه ستیزی و فردگرایی منفی مقابله نماییم، بلكه باید از رأس هرم، یعنی یعنی كلیه اركان حاكمیت و بخصوص دولت تا قاعده هرم، شامل آحاد مردم و بخصوص جامعه روشنفكری، دانشگاهیان و حتی روحانیت به میدان آمده و در این حوزه فرهنگ سازی كنند.
البته راهكار بلندمدت هم آن است كه شرایط اقتصادی و فرهنگی جامعه در سطح جهانی تغییر كند. در ایران برای حل پدیده هایی مثل احتكار، بی گمان باید ساختار اقتصادی هم در كنار توسعه فرهنگی تغییر كند. برای شروع، باید عوامل بروز پدیده ای مثل احتكار در سیستم اقتصاد ایران شناسایی شود.
به گزارش میزان سنج به نقل از ایسنا، در ایام اخیر، احتكار ماسك و دستكش و گران شدن برخی اقلام بهداشتی و خوراكی سبب شد بعضی از وجود انسانیت در بین اطرافیان ناامید شوند. یا وقتی عده ای بار و بنه سفر بستند و راهی شهرهای دیگر بخصوص شهرهای شمالی كشور شدند، برخی شهروندان این شهرها خود وارد میدان شده و با حضور در جاده ها، تلاش كردند مانع ورود خودرو های با پلاك غیربومی شوند. این كشمش رو در رو بین شهروندان ایرانی تصویر تازه و البته سیاه و غم انگیزی را رقم زد و توقع می رود دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و مراكز تحقیقاتی، مطالعات مفصل و دقیق تری درباره چرایی بروز چنین اتفاقاتی در ایران داشته باشند و گزارش آنرا به نهادهای حكومتی عرضه كنند.
از همه این حرف ها گذشته، رجعت یا توجه بیشتر به داشته های اصیل فرهنگی و آموزه های دین مبین اسلام، كه تكلیف ما را با بسیاری از این مقوله های ناهنجار گاها مدرن و گاها تاریخی مشخص كرده، خود راه نجات بی نظیری است.
منبع: میزان سنج
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
جدیدترین ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران در مورد این مطلب