به تغییر كاربری زمین های كشاورزی مازندران حق بدهیم؟
به گزارش میزان سنج مازندران مهم ترین مبحث همه ساله كشاورزان قیمت محصول است و شالیكاران استان مازندران سال جاری بر خلاف سال های پیش به علت نوسانات شدید قیمت، هزینه بالا و كاهش درآمد، انتظار و امید به قیمت برنج متناسب با هزینه تولید را دارند، موضوعی كه برخی را مجاب به تغییر كاربری اراضی شان كرده است.
آرام آرام، خوشه های زرد رنگ و طلایی برنج، خویش را نشان داده است و کشاورزان مازندرانی عزم خویش را جزم کرده اند تا با برداشت برنج، در ایام آینده خویش را برای کشت دوم آماده کنند.
با این حال این کشاورزان از زمان کشت تا برداشت همواره نگران هستند، نگران از اینکه نشای نازک کاشته شده در زمین کشاورزی به خاک زمین شالیزاری میچسبد یا خیر، نگران از اینکه آیا آب مورد نیاز زمین کشاورزیاش تأمین میشود، آیا کارگران بموقع میآیند یا آب مورد نیاز زمین شالیزاری کم و زیاد شود چه بلای سر کشتشان میآید و هزار سوال دیگر در ذهن.
وجین، درآمدن خوشههای طلایی برنج، قد کشیدن ساقهها در نور آفتاب، درو و برداشتن برنج در گرمای تابستان، خرمن کوبی برنج، رسیدن به شالیکوبی و گونی های برنج ردیف شده در انبار همه و همه نگرانی کشاورزان شالیکار مازندرانی است.
برنج محصول استراتژیکی است که چرخه تولید آن حدود ۶ ماه طول می کشد و در این زمان از مرحله کاشت، داشت و برداشت، کشاورزان هم همانند نشای سبز برنج باید در آب بمانند، تا دانه های «بینج»، سرسبزیش را از غلاف سخت بیرون آورد و تا رسیدن به مرحله نشا هم کشاورزان باید رنج خاص خویش را تحمل کند.
ترکیبی از همه این نگرانی ها و بالا بودن سن کشاورزان، مقرون به صرفه نبودن تولید، واردات برنج در فصل برداشت، بالا بودن دستمزد کارگران، گرانی سموم دفع آفات برنج و قیمت گذاری نامناسب، نبود سازوکار مناسب سبب شده خیلی از کشاورزان زمین های با ارزش زراعی خویش را بفروشند.
از سویی، کاهش سطح زمین های زراعی در مازندران بسیار نگران کننده است، چون که اقتصاد این استان برپایه محصولات کشاورزی همچون کشت برنج می گردد به علاوه این استان تأمین کننده برنج کشور هم است.
قیمت نهاده های کشاورزی همچون بذر گواهی شده، کود و سم، قطعات یدکی ماشین های کشاورزی و کارمزد آنها برای شخم و شیار و آب تخت کردن سال جاری افزایش یافته است ضمن اینکه دستمزد کارگران نشاء کار هم با افزایش همراه بود و بطور قطع شالیکوبی ها هم از افزایش قیمت ها مستثنی نیستند همین سبب شده سود کمی عاید برنجکاران شود.
مهم ترین مبحث همه ساله کشاورزان قیمت محصول است و شالیکاران استان مازندران سال جاری بر خلاف سال های پیش به علت نوسانات شدید قیمت، کاهش ارزش پول و مهم تر از همه با عنایت به هزینه بالا و کاهش درآمد؛ انتظار و امید به قیمت برنج متناسب با هزینه تولید را دارند.
به نظر کارشناسان، نبود زیرساخت های لازم در بخش کشاورزی، رغبت و توان فعالیت را از کشاورزان گرفته است و در این میان یکپارچه سازی اراضی کمک خوبی برای کم کردن هزینه های دولت در بخش زیرساختی و استفاده بهینه از منابع آبی و خاکی است.
برخی از کشاورزان، پرسنل و مدیران جهاد کشاورزی از فرصت هایی که دولت در بخش اعطای تسهیلات و کلاس های آموزشی برای آنها در نظر می گیرد، استفاده نمی کنند و این امور خسارت پنهان بخش کشاورزی محسوب می شوند.
کارشناسان معتقدند که، اما نکته جالب توجه و قابل تامل که به کشاورزان لطمه جدی وارد می نماید واردات قانونی بیش از حد نیاز داخل کشور بوده این در شرایطی است که شاهد واردات قاچاق برنج هم در کشور هستیم.
به اعتقاد کارشناسان اعلام بموقع نرخ خرید تضمینی برنج، تغییر الگوی کشت، معرفی ارقام جدید و کاربردی کردن تحقیقات کشاورزی، استفاده از ابزارهای نوین کشاورزی، کاهش قیمت نهاده های کشاورزی و پیشگیری از واردات بی رویه برنج می تواند رونق کشت برنج را در مازندران ایجاد کند، آنقدر که دیگر کشاورز به فروش زمین های کشاورزی هیچ رغبتی نداشته باشد.
سال گذشته مازندران فصل کم آبی را به خود دید تاجای که آب کافی برای کشت برنج در بعضی از نقاط مازندران وجود نداشت و همین مساله سبب شد کشاورزی که تمام سال در انتظار کسب درآمد از کشت است خسارات زیادی را متحمل شود.
به همین دلیل کارشناسان کشت جایگزین را در زمان کم آبی به کشاورزان این استان پیشنهاد دادند اما اینکار نیازمند الزامات خاصی است تا بتواند کشاورزان را مجاب به تغییر الگوی کشت کند. ضمن اینکه نتایج جایگزینی کشت برنج تنها کشاورزان را در بر نمی گیرد و صنایع مرتبط هم تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.
بنابه نظر کارشناسان یکی از مهمترین خصوصیت کشت جایگزین مناسب؛ اقتصادی بودن آن برای کشاورزان است، به این معنا که کشت جایگزین باید به همان میزان یا بیشتر از برنج برای کشاورزان سودآور باشد.
اطمینان خاطر دادن به کشاورزان برای آینده مناسب اقتصادی، تأمین نهاده های اولیه به قیمت مناسب، برخوداری از مشوق های متعدد، آموزش مراحل کشت، داشت و برداشت محصول جدید و در آخر ایجاد صنایع مرتبط در مناطقی که تغییر کشت انجام می شود از اقدامات مناسب برای مجاب کردن کشاورزان است.
محمدعلی بهمنیار عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری چندی قبل در گفتگو با ایسنا به این نکته اشاره نمود بود که، هم اکنون، کشاورزی مازندران در خیلی از زمینه ها مقرون به صرفه نیست.
وی معتقد بود که به دلیل اینکه کشاورزی در مازندران صنعتی و مکانیزه نیست، هزینه میزان آب و کود مصرفی که کشاورز استفاده می نماید بالا بوده و میزان تسهیلاتی که کشاورز دریافت می کند با بهره بالاست و نتیجه این می شود که درآمد خالص کشاورز زیاد نبوده و قابل توجیه نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری خاطرنشان کرده بود که، اگر کشاورزی را با نوعی دیگری از صنعت یا بخش دیگری مانند خدمات مقایسه نماییم، استقبال خوبی از آن نمی گردد و احتیاج به این دارد که در مورد آن بیشتر کار شود.
بهمنیار با اشاره به اینکه ضرر همیشه متوجه کشاورز بوده است چون که وقتی محصولش وارد بازار می شود، به علت عرضه زیاد، قیمت ها پایین می آید، گفته که، سنت برای کشاورز مهم بوده است. اگر زمینی برای کشت برنج مناسب نباشد، کشاورز با این که تجربه کشت ناموفق را دارد باز هم تمایل به برنج کاری داشته از طرفی جایگزین مناسبی هم برای برنج در دسترس کشاورز نیست پس رغبت به برنجکاری بیشتر می شود.
وی اعتقاد دارد که مازندران هنوز نتوانسته الگوی مناسبی برای کشت داشته باشد، بنابراین به این نکته اشاره می کند که، فروخته نشدن محصول تازه برای دسترسی سریع به بازار فروش، بحث حمل و نقل و انتقال محصول به استان دیگر برای فروش سبب می شود این زنجیره کامل نباشد.
منبع: mizansanj.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
جدیدترین ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران در مورد این مطلب